Zaburzenia w cukrzycy prowadzą do zmian w skórze i innego odbierania bodźców zewnętrznych. Wszelkie zabiegi pielęgnacyjne muszą być wykonywane bardzo ostrożnie.
Pielęgnacja kończyn dolnych polega na ich myciu, zmiękczaniu naskórka, stosowaniu środków pielęgnacyjnych, uzupełnieniem tych podstawowych zabiegów higienicznych jest pedicure. W gabinecie kosmetycznym podczas wykonywania tego zabiegu możemy spotkać się z dolegliwościami typu brodawki, modzele, nagniotki. Są to schorzenia uciążliwe, z którymi trudno walczyć, jednakże są widoczne i można je rozpoznać podczas pierwszego wywiadu. Niezmiernie większy problem stanowi stopa cukrzycowa, występuje ona u prawie 30% osób chorych na cukrzycę, około 5% diabetyków traci stopę ze względu na zaniedbanie swojej choroby.
Stopa cukrzycowa jest to zespół objawów klinicznych związanych ze zmianami stóp u osób chorych na cukrzycę, jest to przewlekłe powikłanie obejmujące tkanki miękkie, a w szczególnych przypadkach również kości. Powikłanie to występuje z powodu uszkodzenia układu nerwowego, zaburzeń ukrwienia oraz podatności na infekcje bakteryjne. Nie leczony zespół stopy cukrzycowej w skrajnych przypadkach może doprowadzić do amputacji nóg.
Objawy stopu cukrzycowej:
- skóra na stopach jest cienka, łuszczy się, jest sucha
- niedokrwienie stóp, skóra jest sinawa
- skóra pozbawiona jest owłosienia
- paznokcie są zdeformowane
- powstają uszkodzenia skóry, otarcia, zranienia, pęknięcia skóry, zrogowacenia
- następuje zaburzone odczuwanie bólu
- nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne
- problemy z gojeniem się skóry
Trzy typy stopy cukrzycowej:
- neuropatyczna stopa cukrzycowa - konsekwencja uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. Osoba z tym typem stopy cukrzycowej nie jest w stanie rozpoznać temperatury, nie rozpoznaje dotyku, może pojawiać się charakterystyczne uczucie palenia i pieczenia stopy, drętwienie placów u stóp
- choroba niedokrwienna stopy - wywołana jest miażdżycą tętnic, skóra jest niedożywiona. Początkowo niedokrwienie może objawiać się bólami stóp.
- neuropatyczna-niedokrwienna stopa cukrzycowa - łączy w sobie dwa poprzednie typy, chory ma owrzodzenia, pęknięcia na stopie, jednak nie czuje bólu.
Wszystkie osoby chore na cukrzycę są informowane o tym, aby podczas wizyty u stomatologa, kosmetyczki, czy fryzjerki informować o chorobie, jednakże w momencie gdy odwiedzi nas nowa klientka powinnyśmy przeprowadzić wywiad, w którym kluczowe pytanie będzie się odnosiło do tego czy nie jest chora na cukrzycę. Jeżeli uzyskamy odpowiedź twierdzącą nasza praca podczas wykonywania pedicure będzie wyglądać trochę inaczej. W przypadku zabiegu pedicure u diabetyka zaleca się pracę frezarką, która posiada odpowiednie końcówki, umożliwiają one bezinwazyjne wykonanie zabiegu. Praca z wykorzystaniem nożyków, skalpelów jest odradzana, jeżeli będziemy wykonywać pracę przy użyciu ciążek , pilników musimy zachować ogromną ostrożność.
Zabieg pedicure przy stopie cukrzycowej:
- Zanim przystąpimy do zabiegu musimy pamiętać o zdjęciu biżuterii (pierścionki, bransoletki), aby zapobiec uszkodzeniu naskórka
- Dokładnie obejrzyj skórę stopy, zwróć uwagę na miejsca gdzie jest najbardziej delikatna wręcz papierowa, zwróć uwagę czy nie ma na niej ranek, pęcherzyków
- Woda do namoczenia stóp powinna być letnia (poniżej 37 stopni), należy unikać niskich i wysokich temperatur. Temperaturę wody należy zmierzyć termometrem ponieważ klientka ze stopą cukrzycową ma zaburzone odczuwanie bólu i nie będzie w stanie stwierdzić czy woda nie jest za gorąca Ten etap wstępny powinien ograniczyć się do obmycia nóg. Zbyt długie moczenie stóp jest przeciwwskazaniem ponieważ powoduje macerację skóry
- Podczas obmywania należy pamiętać o poprawnym kierunku wykonywanych ruchów , do serca (od stopy do kolana). Jako środka zmiękczającego powinnyśmy użyć szare mydło
- Po obmyciu należy osuszyć stopy, a szczególną uwagę zwrócić na przestrzenie między palcami
- Podczas piłowania paznokci powinnyśmy obrać jeden kierunek, aby nie doprowadzić do uszkodzenia płytki paznokciowej
- Paznokcie obcinamy prosto, lekko podpiłowujemy brzegi, aby nie drażniły skóry w ten sposób zapobiegniemy wrastaniu paznokcia
- Paznokcie nie powinny być ścięte zbyt krótko, aby mogły chronić opuszkę palców
- Podczas wycinania skórek, powinniśmy usunąć tylko te odstające, które mogłyby ulec ewentualnemu naderwaniu
- Nie należy przekłuwać pęcherzy na stopie
- Nie można stosować preparatów chemicznych, ani plastrów na modzele, nagniotki.
- Do usuwania zrogowaciałego naskórka powinnyśmy użyć pumeks lub niemetalową tarkę
- Uzupełnieniem pedicure powinien być masaż, mogą to być kółeczka, zginanie. Osoba chora na cukrzycę powinna wykonywać ćwiczenia stóp kilkakrotnie w ciągu dnia
- Elementem wykończeniowym będzie nawilżenie skóry jednakże przestrzenie między palcowe należy przyspać pudrem, najlepiej, jeżeli będzie to puder przeciwgrzybiczny, ponieważ u osób cierpiących na cukrzycę znacznie częściej występuje grzybica
Oględziny stopy podczas pedicure: zwróć uwagę na zabarwienie skóry, ciepłotę skóry, zwróć uwagę jak wygląda część podporowa stopy (paluch, piąty palec, pięta), czy na stopie są modzele, nagniotki, czy na stopie są nadżerki, owrzodzenia, rozpadliny.
Jeżeli zauważysz na nodze zmiany zakaźne, pęknięcia, trudno gojące się rany, których nie czuje pacjent, pedicure może być wykonany dopiero po wyleczeniu stopy.
Jeżeli pomimo twojego wysiłku i uwagi dojdzie do skaleczenia, choćby niewielkiego należy przestrzegać pewnych zasad:
- umyć nogę pod bieżącą wodą
- przemyć ranę wodą utlenioną
- zabieg przemywania wodą utlenioną powtórzyć co najmniej dwa razy podczas 24 godzin
- ranę należy obłożyć jałowym opatrunkiem i obwinąć bandażem (nie elastycznym)
- nie należy stosować plastrów z opatrunkiem ponieważ możemy doprowadzić do powstanie kolejnej rany podczas ściągania opatrunku.
- stale kontrolować temperaturę ciała
- skontaktować się z lekarzem klientki
