Częstość zakażenia HSV u noworodków
• ocenia się, że zakażenie HSV występuje 1 na 3,000-5,000 żywych noworodków i jest najczęstszym zakażeniem przenoszonym drogą płciową (STI), częściej niż kiła czy rzeżączka.
Objawy Opryszczki
Opryszczka u noworodków prawie nigdy nie jest bezobjawowa. Do zakażenia może dochodzić w czasie ciąży jak i porodu. Ryzyko transmisji jest większe w przypadku wystąpienia u matki pierwotnego zakażenia narządów rodnych (>30%) w porównaniu do zakażenia nawrotowego (<2%).
Do zakażenia
śródporodowego dochodzi, gdy matka w czasie porodu dziecka wydziela wirusa opryszczki zwykłej.
U noworodków opryszczka może manifestować się:
1. jako postać rozsiana, z zajęciem wielu narządów głównie wątroby i płuc,
2. zlokalizowana w ośrodkowym układzie nerwowym,
3. zlokalizowana na skórze, błonach śluzowych oczu (powodując zapalenie siatkówki, rogówki), jamy ustnej.
Częstość każdej z tych postaci jest podobna (1/3 ogółu manifestacji) i mogą się pokrywać.
Najczęstsze objawy opryszczki wrodzonej u noworodków to: śródmiąższowe zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, drgawki, objawy neurologiczne, powiększenie wątroby i śledziony.
Niezwykle istotne jest, że zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym mogą wyprzedzać pojawienie się zmian na skórze. Oznacza ta, że przy braku zmian na skórze rozpoznanie zakażenia, może być trudne (zmiany na skórze stwierdzane są w 75% przypadków). Może to spowodować opóźnienie rozpoznania choroby, a co za tym idzie późniejsze włączenie leczenia. Dlatego też w każdym przypadku u noworodka z objawami sepsy, występowania ciężkiego uszkodzenia narządów wewnętrznych, jeżeli nie stwierdza się wzrostu bakterii należy koniecznie myśleć o rozsianej postaci zakażenia wirusem opryszczki.
Objawy opryszczki u noworodka mogą wystąpić od pierwszego dnia po urodzeniu do końca 4 tyg. życia. Najczęściej zmiany na skórze występują między 5 a 11 dobą życia, jako tzw. zespół SEM (skin, eye, mouth). Objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego rozwijają się później zwykle między 2 a 3 tyg. życia.
U dzieci z wrodzonym zakażeniem dochodzi do rozwoju choroby o ciężkim przebiegu i z wysoką śmiertelnością. Dlatego też, rozpoznanie zakażenia opryszczki wrodzonej jest niezwykle ważne, bowiem
szybkie włączenie acyklowiru zmniejsza śmiertelność z 80-90% do 10-15%. Jednak i to jest bardzo wysoki wskaźnik śmiertelności.
W kolejnych 6 miesiącach życia u niemowląt mogą występować zmiany opryszczkowe na skórze i być związane z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego.
Niezwykle istotne jest, że wirus po pierwotnym zakażeniu pozostaje w organizmie w formie latentnej („uśpionej”) i może zawsze dojść do ponownego wystąpienia objawów. Zapalenie mózgu może być spowodowane zarówno pierwotnym jak i nawracającą infekcją. Zapalenie mózgu objawia się gorączką, zaburzeniem świadomości, drgawkami, objawami neurologicznymi. Objawy mogą wystąpić nagle i szybko doprowadzić do śpiączki i śmierci u nieleczonych pacjentów.
Tylko intensywne leczenie acyklowirem zapobiega rozwojowi rozsianej postaci opryszczki (leczenie w zależności od lokalizacji trwa od 14-21 dni). W przypadku braku leczenia szanse na przeżycie ma tylko co drugie dziecko.